Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2024’e ait Gelir Dağılımı İstatistiklerini açıkladı.
Son yapılan araştırma sonuçlarına nazaran; en yüksek muadil hanehalkı kullanılabilir fert gelirine sahip yüzde 20’lik kümenin toplam gelirden aldığı hisse bir evvelki yıla nazaran 0,6 puan azalarak yüzde 48,1 olurken en düşük gelire sahip yüzde 20’lik kümenin aldığı hisse ise 0,2 puan artarak yüzde 6,3 oldu.
GİNİ KATSAYISINDA HUDUTLU DEĞİŞİM
Gelir dağılımı eşitsizliği ölçütlerinden olan Gini katsayısı, sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, teğe yaklaştıkça gelir dağılımında bozulmayı tabir ediyor.
Daha evvelki yıllarda sırf muadil hanehalkı kullanılabilir fert geliri üzerinden hesaplanan Gini katsayısı; yapılan toplumsal transferlerin gelir dağılımı üzerindeki tesirini görmek emeliyle tüm toplumsal transferler hariç ve emekli ve dul-yetim maaşı dahil öbür tüm toplumsal transferler hariç tutularak iki farklı sistemle de ayrıyeten hesaplandı.
En son yapılan araştırma sonuçlarına nazaran Gini katsayısı bir evvelki yıla nazaran 0,007 puan azalış ile 0,413 olarak kestirim edildi. Tüm toplumsal transferler hariç tutulduğunda Gini katsayısı 0,476, emekli ve dul yetim maaşı dahil öteki tüm toplumsal transfer gelirleri hariç tutulduğunda ise 0,423 olarak varsayım edildi.
Toplumun en yüksek gelir elde eden yüzde 20’sinin elde ettiği hissenin en düşük gelir elde eden yüzde 20’sinin elde ettiği hisseye oranı halinde hesaplanan P80/P20 oranı bir evvelki yıla nazaran 0,2 puan azalarak 7,7, gelirden en fazla hisse alan yüzde 10’unun elde ettiği gelirin en az hisse alan yüzde 10’unun elde ettiği gelire oranı formunda hesaplanan P90/P10 oranı ise 0,5 puan azalarak 13,3 olarak gerçekleşti.
EN YÜKSEK GELİR ÇEKİRDEK AİLE BULUNMAYANLARDA
Türkiye’de yıllık ortalama hanehalkı kullanılabilir geliri bir evvelki yıla nazaran yüzde 106,9 artarak 374 bin 899 TL oldu.
Türkiye’de yıllık ortalama muadil hanehalkı kullanılabilir fert geliri bir evvelki yıla nazaran yüzde 108,3 artarak 90 bin 116 TL’den 187 bin 728 TL’ye yükseldi.
Yıllık ortalama muadil hanehalkı kullanılabilir fert gelirlerinde en yüksek gelir, geçen yıla nazaran 124 bin 506 TL artarak 231 bin 206 TL ile çekirdek aile bulunmayan birden fazla bireyden oluşan hanehalklarının oldu.
Tek kişilik hanehalklarının yıllık ortalama muadil hanehalkı kullanılabilir fert geliri 223 bin 859 TL iken tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarında bu paha 192 bin 110 TL oldu.
En düşük yıllık ortalama muadil kullanılabilir hanehalkı fert gelirine sahip hanehalkı tipi ise 146 bin 828 TL ile en az bir çekirdek aile ve öbür bireylerden oluşan hanehalkları oldu.
EN YÜKSEK HİSSESİ MAAŞ VE FİYAT GELİRİ ALDI
Toplam gelir içerisinde en yüksek hissesi, yüzde 48,8 ile bir evvelki yıla nazaran 0,3 puan artan maaş ve fiyat geliri aldı. İkinci sırayı yüzde 20,8 ile evvelki yıla nazaran 1,3 puan azalan müteşebbis geliri alırken üçüncü sırayı yüzde 17,8 ile evvelki yıla nazaran 0,2 puanlık artış gösteren toplumsal transfer geliri oluşturdu.
Tarım gelirinin müteşebbis geliri içindeki hissesi yüzde 17,5 olurken, emekli ve dul-yetim aylıklarının toplumsal transferler içindeki hissesi ise yüzde 87,6 olarak gerçekleşti.
GELİRİNİ EN ÇOK LİSE MEZUNLARI ARTIRDI
Yıllık ortalama temel iş gelirleri sırasıyla yükseköğretim mezunlarında 309 bin 721 TL, lise ve dengi okul mezunlarında 240 bin 470 TL, lise altı eğitimlilerde 168 bin 407 TL, bir okul bitirmeyenlerde 106 bin 478 TL olarak hesaplandı.
Geçen yıla nazaran yıllık ortalama temel iş gelirinde en yüksek artış yüzde 110,2 ile lise ve dengi okul seviyeli eğitimlilerde, en düşük artış ise yüzde 88,2 ile bir okul bitirmeyenlerde oldu.
EN ÇOK İNŞAAT DALININ GELİRİ ARTTI
Esas iş gelirleri sektörel ayrımda incelendiğinde; en yüksek yıllık ortalama gelirin 242 bin 299 TL ile hizmet kesiminde, en düşük yıllık ortalama gelirin ise 153 bin 773 TL ile tarım kesiminde olduğu görüldü.
Bir evvelki yıla nazaran; yıllık ortalama temel iş gelirinde en yüksek artış yüzde 115,4 ile inşaat dalında gözlenirken, bunu yüzde 102,0 ile sanayi dalı izledi. Öbür taraftan hizmet bölümünde yüzde 100,2, tarım dalında ise yüzde 66,0 artış gözlendi.
Yıllık ortalama temel iş gelirleri sırasıyla patronlarda 804 bin 882 TL, kendi hesabına çalışanlarda 210 bin 679 TL, fiyatlı maaşlılarda 209 bin 764 TL ve yevmiyelilerde 105 bin 712 TL olarak hesaplandı.
Geçen yıla nazaran en yüksek artış yüzde 104,0 ile fiyatlı ve maaşlılarda, en düşük artış ise yüzde 82,2 ile kendi hesabına çalışanlarda oldu.
EN YÜKSEK GELİR EŞİTSİZLİĞİ İSTANBUL’DA
Araştırma sonuçlarına nazaran, Türkiye’de yıllık ortalama muadil hanehalkı kullanılabilir fert geliri 2024 yılında 187 bin 728 TL iken, İBBS 2. Seviye bölgeleri prestijiyle en yüksek olduğu bölge 257 bin 891 TL ile TR10 (İstanbul) bölgesi oldu. Bu bölgeyi, 248 bin 285 TL ile TR51 (Ankara) bölgesi ve 225 bin 758 TL ile TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) bölgesi izledi. En düşük yıllık ortalama muadil hanehalkı kullanılabilir fert geliri ise 91 bin 818 TL ile TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) bölgesinde gerçekleşti.
Son yapılan araştırma sonuçlarına nazaran toplumun en yüksek gelir elde eden yüzde 20’sinin elde ettiği hissenin en düşük gelir elde eden yüzde 20’sinin elde ettiği hisseye oranı biçiminde hesaplanan P80/P20 oranı Türkiye’de 7,7 iken, bu kıymetin en düşük olduğu İBBS 2. Seviye bölgesi 4,9 ile TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) ve TRB1 (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli) olurken bu bölgeyi 5,0 ile TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) ve TR32 (Aydın, Denizli, Muğla) bölgeleri izledi.
P80/P20 oranının en yüksek olduğu İBBS 2. Seviye bölgeleri ise 7,7 ile TR10 (İstanbul), 7,6 ile TR51 (Ankara) ve TR61 (Antalya, Isparta, Burdur) oldu.